Trich phóng sự "Tạm biệt con gái yêu, mẹ đi theo Cơm Có Thịt" của Đỗ Hương Giang

***

Phía trước là Dền Thàng, nơi Cơm Có Thịt từng dừng chân trong chuyến đi vào mùa đông rét mướt cuối năm 2011.
Căn nhà trơ trọi trên đồi cao của hai anh em Tráng A Chao và Tráng Thị Lan đã từ lâu bếp tàn tro lạnh, mạng nhện che phủ bàn thờ của người mẹ trẻ. Bé anh Tráng A Chao 8 tuổi nhưng chỉ nhỉnh hơn trẻ lên 5, bé em Tráng Thị Lan 6 tuổi năm nay đã đi học lớp 1. Anh Chao vốn không gia đình, được bố mẹ em Lan nhận về nuôi trước khi sinh em Lan. Hai anh em giờ mồ côi mẹ, bố đi làm ăn xa chẳng mấy khi về, như hai cây non lẻ loi yếu ớt đang cố gắng tồn tại trên mảnh đất cằn, chỉ còn nhau là chỗ dựa duy nhất.

Ngày em Lan đi học mầm non, ít nhiều được ấm lòng nhờ bữa cơm trưa với tiêu chuẩn 120,000đồng/ tháng từ Cơm Có Thịt. Nhưng anh Chao thì tội lắm, chân tật nguyền cà nhắc, vì là con nuôi nên không có giấy tờ tùy thân, nên không được đến trường. Hàng ngày anh Chao lang thang khắp bản cho đến khi đói lòng lại quay về thập thò cửa lớp Mầm Non Dền Thàng nơi có em Lan đang học. Các cô giáo, cũng là những người mẹ, sao có thể quay mặt đi khi ánh mắt anh Chao tuyệt vọng: “conđói”. Những ngày trường lớp nghỉ, hai anh em không có cái ăn, lại dắt díu nhau đi khắp bản, ai cho gì ăn nấy. Tối lại lếch thếch đưa nhau về căn nhà cô độc trên đồi cao. Chẳng ai dám qua lại để cưu mang vì dân bản đồn rằng người mẹ sau khi đi Trung Quốc về bị con ma bắt. Bàn thờ hương tàn khói lạnh, làm sao mẹ có thể về phù hộ cho các con.
Năm nay em Lan đã đi học lớp 1, tiêu chuẩn mầm non 120,000 đồng/ tháng để san sẻ cho anh không còn. Nhưng như một thói quen, những lúc đói lòng, anh Chao lại tập tễnh tìm về lớp Mầm Non Dền Thàng, nhưng giờ em Lan đâu còn học ở đó nữa.
Các tình nguyện viên, sau chuyến đi Dềnh Thàng cuối năm 2011, đã chia sẻ về tình cảnh của hai anh em với cộng đồng. Và một thành viên Cơm Có Thịt cùng một số thành viên của Nhóm Giỏ Thị đã ngỏ ý muốn giúp hai anh em tiền ăn mỗi tháng. Cô hiểu trưởng trường Mầm non Dền Thàng khi đó đã là đầu mối tiếp nhận, giúp hai anh em có thêm gạo và đồ ăn trong những ngày nghỉ học. Anh Chao biết nấu cơm cho em nên những ngày tháng đó cũng tạm an lòng. Nhưng đến năm nay cô hiệu trưởng chuyển công tác về trường khác nên mất kết nối. Người Hà Nội thì quá bận rộn, miền núi lại xa thăm thắm, dõi theo hoài không tìm lại được hai anh em. Dẫu vẫn biết hai anh em lại đang bơ vơ đói khát, cùng đành ngậm ngùi nén nỗi xót xa vào trong tim. Em Lan giờ học lớp 1, ít nhiều vẫn có cơm trưa theo tiêu chuẩn của Cơm Có Thịt. Tội nghiệp anh Chao lại cút côi một mình. Lần này ghé Dền Thàng, đoàn muốn có lại kết nối với hai anh em Chao, Lan. Gặp lại hai anh em Chao, Lan trong tình cảnh không áo cơm cù bất cù bơ mà xót nhói lòng.

Bài đã đăng trên báo Dân Trí và nhiều trang mạng khác.